Mirasçı miras bırakanın terekesi üzerinde külli halefiyet gereğince hak sahibi olan kişilerdir. Mirasçılar kanundan doğan bir hak sebebiyle mirasçı olabilecekleri gibi (yasal mirasçı), atanmış mirasçılar da olabilecektir.
Miras payının mirasçıların arasında paylaştırılmasında standart bir oran şekli bulunmamaktadır. Miras payları mirasçıların sayısına ve zümrelerine göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin çocuk sahibi olan miras bırakan ile hiç çocuğu olmayan miras bırakanın ölümü halinde eşinin mirastan alacağı pay birbirinden farklıdır.
Çocuksuz Ölen Eşin Mirası
Öncelikle belirtmek gerekir ki eş bir zümre mirasçısı değildir. Buradan çıkarılacak sonuç ise, eş miras bırakanın herhangi bir zümresi ile birlikte her zaman mirasçı olabilir. Hatta eşin tek başına mirasçı olacağı durumlar da mevcuttur. Örneğin; ilk iki zümrede hiç mirasçı yoksa yani miras bırakanın anne ve babası hayatta değil ve çocuğu yoksa, ayrıca üçüncü zümre başları ve onların çocukları bulunmuyorsa (büyükanne/baba ve dedeler ile onların çocukları yoksa) bu durumda eş tek başına mirasçı olacaktır.
Eşi Ölen Kadın Mirasın Kaçta Kaçını Alır?
Yukarıda da belirttiğimiz üzere eşin mirasın kaçta kaçını alacağının belirlenmesi için öncelikle miras bırakanın diğer mirasçılarının da bilinmesi ve buna göre bir pay analizi yapılması gerekir. Buna göre başlıca 4 farklı şekilde eşin miras payından bahsedilebilecektir.
Eş birinci zümre ile beraber mirasçı olursa;
Eşin birinci zümre ile beraber mirasçı olması durumu miras bırakanın çocuğu/ çocukları ile beraber mirasçı olmasıdır. Bu ihtimalde eşin miras payı terekenin ¼ ‘üdür.
Örnek: Miras bırakanın terekesinin 200.000 TL ve mirasçıların sadece miras bırakanın eşi ve 2 çocuğu olduğunu varsayalım. Eş burada birinci zümre ile mirasçı olduğu için miras payı ¼’tür. Yani 50.000 TL eşin miras hakkıdır. Geri kalan 150.000 TL ise iki çocuk arasında eşit olarak paylaştırılacaktır.
Eş ikinci zümre ile birlikte mirasçı olursa;
Eşin ikinci zümre ile beraber mirasçı olması durumu miras bırakanın anne/babası ve onların altsoyu ile birlikte mirasçı olmasıdır. Bu ihtimalde ise eşin miras payı terekenin ½’sidir.
Örnek: Miras bırakanın terekesinin 200.000 TL ve mirasçıların sadece miras bırakanın eşi ile anne ve babasının olduğunu varsayalım. Bu durumda eş ikinci zümre ile beraber mirasçı olduğu için terekenin ½’si olan 100.000 TL kendisinin miras payı olacaktır. Kalan 100.000 TL ise miras bırakanın anne ve babası arasında eşit olarak paylaştırılır.
Eş üçüncü zümre başları ve onların çocukları ile beraber mirasçı ise;
Üçüncü zümre yana ve aşağı doğru sınırsız ilerleme kabul edilmekle beraber mirasbırakanın büyük anne ve babası ile onların altoyudur. Eş üçüncü zümre ile beraber mirasçı olursa bu halde eşin miras payı terekenin ¾’üdür.
Örnek: Mirasbırakanın terekesinin 200.000 TL ve mirasçıların sadece miras bırakanın büyükannesi ve eşi olması durumunda eşin miras payı terekenin ¾’ü olan 150.000 TL olacaktır. Büyükannesinin payı ile 50.000 TL’dir.
Birinci ve ikinci zümrede hiçbir mirasçı yoksa ve üçüncü zümrede de zümre başları ve onların çocukları hayatta değilse bu durumda eş tek başına mirasçı olacaktır.
Evlenen Kadının Ölen Önceki Kocasından Miras Hakkı
Bir kişinin eşinden boşanıp ve başka biri ile evlenmesi ve bu halde ilk eşin ölmesi durumunda ilk eşe mirasçı olması kanunen mümkün değildir. Sağ kalan eski eşin başka biri ile evlenmesi ya da evlenmemesi de burada etkileyici rol oynamamaktadır. Kanunda boşanma durumunda mirasçılığın nasıl olacağı açık bir şekilde düzenleme bulmuştur. “VII. Miras hakları
Eşler birbirine mirasçı olamayacaktır. Bunun yanı sıra boşanan eşlerin birbiri lehine olan ölüme bağlı tasarrufları talep etme hakları da ortadan kalkacaktır. Boşanma davası devam ederken eşin ölmesi durumunda ise; “Madde 181/2
Mirasçılığına ve lehine olan ölüme bağlı tasarrufları talep etme hakkına engel değildir. Çünkü ayrılık kararı verilmiş olsa da evlilik birliği devam etmektedir.