Yolda yürürken veya evimizin balkonunda keyif yaparken ne bilim işte herhangi bir ortamda bulunduğumuz esnada herhangi bir suça yada olaya tanıklık edebiliriz. Şahit olduğumuz bu olay yeri gelir psikolojimizi olumsuz etkileyebilir. Bazen de şahit olduğumuz bu olayla ilgili bizleri tanık göstermek isterler. Hepimizin aklında tanık olursam sürekli olarak mahkeme mahkeme sürünürüm kaygısı yada başıma iş alırım korkusu bulunmakta. Bu nedenle bugün ki yazımız da tanıklık olayını ince eleyip sık dokuyacağız. Tanıklık ile alakalı kanuni haklarımızı bilip ona göre hareket edeceğiz…
Tanıklık yaşanan bir olaya şahit olmak demektir. Meydana gelen olayı gözlerimizle görmemiz veya somut delillerle açıklayabilmemiz bizim şahit olduğumuz anlamına gelmektedir. Bir olayı görmeden kulaktan duyma sözlerle tanık olmanız mümkün olmayacaktır.
Tanıklık Yapmak Zorunlumu?
Bir olayla ile ilgili olarak istisnai durumunuz yoksa tanıklık yapmak zorundasınız. Savcılığın yürüttüğü soruşturma kapsamında tanık olarak dinlenebilir yada mahkeme tarafından bir kovuşturma kapsamında tanık olarak çağrılabilirsiniz. Sizi birileri olayla ilgili şahit yazdırmış ise yada bir olaya tanık olduysanız mahkemede tanıklık yapmak istemiyorum demeniz sizin kurtarmayacak ve olayla ilgili tanık olarak ifade vermek zorundasınız sevgili okurlarım. Cümlemin başlarında istisnai durumlarda tanıklıktan çekilme hakkınızın doğduğundan bahsettim şimdi gelin hep beraber tanıklıktan nasıl vazgeçilir inceleyelim
HANGİ DURUMLARDA TANIKLIKTAN ÇEKİLME HAKKI DOĞAR
Mahkemede kimler şahit olabilir gibi bir soru sorulduğunda sizlere cevap olarak aşağıda sayacağım hususlar dışında herkes tanık olabilir diyebiliriz sevgili okurlarım. Tanıklıktan çekilen şahısları tanık olarak dinleme şansı olmasa da bu kapsam dışında kalan herkes tanık olarak dinlenebilir.
-Tanıklık gerektiren olayın Şüphelisi veya sanığın nişanlısı olmanız durumunda
– Tanıklık gerektiren olayın, Evlilik bağı kalmasa bile şüphelisi veya sanığın eşi olmanız durumunda
– Tanıklık gerektiren olayın Şüphelisi veya sanığının kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üstsoy veya altsoyu yani akrabanız olması durumunda
– Tanıklık gerektiren olayın Şüpheli veya sanığın üçüncü derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları yani yine uzaktan da olsa akrabanız olması durumunda
– Şüpheli veya sanıkla aralarında evlâtlık bağı bulması durumunda tanıklıktan çekilme hakkınız vardır.
Yukarda bahsedilen şartlardan birisini sağlıyorsanız tanık olduğunuz olay ile ilgili olarak şahitlikten vazgeçebilirsiniz.
YAŞI KÜÇÜK ÇOCUĞUM TANIK OLARAK İFADE VEREBİLİR Mİ
Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedeniyle tanıklıktan çekinmenin önemini anlayabilecek durumda olmayanlar, kanunî temsilcilerinin rızalarıyla tanık olarak dinlenebilirler. Yani çocuğun tanık olarak dinlenmesi için izni siz vereceksiniz. Olayda şüpheli veya sanık çocuğun anne yada babası ise, tanıklıktan çekinmeleri konusunda kararı siz veremezsiniz.
POLİSE TANIK OLARAK İFADEYE GİTMEK ZORUNDA MIYIM ?
Polis kendisinin yürüttüğü bir dosya ile ilgili olarak sizi bilgi sahibi olarak çağırabilir. Bakın tanık demiyorum bilgi sahibi aslında her ikisi de aynı olaya hizmet ediyor. Dediğim gibi polis sizi çağırabilir ancak tanık olarak ifade vermeye zorlayamaz. Siz güzel bir üslupla bu konu ile ilgili olarak ifade vermek istemediğinizi söyleyebilirsiniz. Polis yani kolluk kuvveti bu durumda ise sizin kimlik ve adres bilgilerinizi dosyaya ekleyerek tanık olarak ifade vermek istemediğinizi dair tanzim ettiği tutanak ile birlikte hazırladığı evrakı Cumhuriyet Savcılığına gönderir. Yani uzun lafın kısası polis yada jandarmanın isteği üzerine tanık olarak ifade vermeye gitmek zorunda değilsiniz. Tanık mahkemeye gitmek zorunda mı diye bir soru soracak olursanız şayet.
Cumhuriyet savcısı sizin tanık olarak ifadenizi aldırmak isterse yukarda bahsettiği tanıklıktan çekilme hallerinden birine sahip olmanız gerekmektedir. Kolluk zorla tanık ifadenizi alamaz ama savcılık yada mahkeme zorla tanık olarak ifadenizi alabilir. Bu nedenle savcılığın yada mahkemenin huzurunda tanık olarak ifade vermek zorundasınız.
TANIK OLARAK İFADEYE NASIL ÇAĞRILIRIM
Haberim olmadan tanık yazmışlar diyen bir kişi veya bir olayın içinde adınız geçmiş ise muhtemelen tanık olarak çağrılacaksınız. Tanıklar çağrı kâğıdı ile çağrılır, sadece çağrı kağıdı değil tabi ki teknoloji dünyasında yaşıyoruz. telefon, telgraf, faks, elektronik posta gibi araçlardan yararlanılmak suretiyle de yapılabilir bu tanıklık çağrısı. Tanık kaç defa dinlenir gibi soruya ise şöyle cevap verebiliriz mahkeme yada savcılık soruşturmanın yada kovuşturmanın selameti için sizi istediği kadar dinleyebilir. Burada kovuşturmanın ve soruşturmanın adil ve doğru sonuçlanması esastır.
Tanıklık ile ilgili yapılan çağrılara uymazsam ne olur?
Usulüne uygun olarak çağrılıp da mazeretini bildirmeksizin gelmeyen tanıklar zorla getirilir ve gelmemelerinin sebep olduğu giderler takdir edilerek, kamu alacaklarının tahsili usulüne göre ödettirilir. sahitler mahkemeye gitmek zorunda mi sorusuna evet zorunda diyebiliriz Yani özetle hiçbir sebep belirtmeden tanık duruşmaya gelmezse evinize polis dayanır ve sizi zorla ifadeye götürür. Birde ekstra cebinizden paranız çıkar. Bu olay önemli sevgili okurlarım. Savcılığın ve Mahkemenin şahit ol çağrılarına uymalısınız.
Tanık başka şehirde ifade verebilir mi
Tanığın bir başka şehirde ifade vermesinde bir sakınca yoktur ancak bunun için duruşmadan önce bu durumla ilgili bir dilekçe göndererek tanık ifadesini başka bir ilde bulunmanız nedeniyle bulunduğunuz yerde vermek istediğinizi bildiriyorsunuz. Mahkemeye kendinizin yada tanık olacak kişinin adresini bildiriyorsunuz, mahkeme de eğer tanık dinleneceği celse hazır etme imkanı yoksa bulunduğu yer mahkemesinde talimat (istinabe) yolu ile dinlemesine karar verir, Tanığın bulunduğu mahkemeye UYAP veya posta yolu ile dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve tanığa sorulacak bir takım soruları gönderir, Talimat mahkemesi de tanığa duruşma davetiyesi yollar ve o tarihte tanık talimatın gittiği mahkeme tarafından dinlenerek evraklar esas mahkemesine gönderilir.
Tanıklıktan nasıl çekilirim
Mahkeme başkanı, hâkim veya Cumhuriyet savcısına tanıklıktan çekinmeniz de ki sebep delilleri ile birlikte bildirilerek talepte bulunabilirsiniz ancak kabul olur mu orası tartışılır. Yukarda belirttiğim tanıklıktan çekilme şartlarından birisi sizde bulunuyorsa davada şahitlikten vazgeçme hakkınızı kullanabilirsiniz.
Tanıklıkta yemin nasıl edilir.
Şimdi mahkeme huzurunda tanıklık yapacaksınız bunun için ilk olarak yemin etmeniz gerekiyor. Sizlere şimdi Tanıklık yemini örneği gösterelim. Mahkeme huzurunda “Bildiğimi dosdoğru söyleyeceğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim.” cümlesini yüksek sesle okumanız yada söylemeniz istenecektir.
Tanıklık için yemin etmek zorundamıyım
Bazı haller dışında tanıklıkta yemin etmek zorundasınız sevgili okurlarım,
Hangi tanıkların yemin etmesi gerekmez
- Dinlenme sırasında onbeş yaşını doldurmamış
- Ayırt etme gücüne sahip olmamaları nedeniyle yeminin niteliği ve önemini kavrayamayanlar.
- Soruşturma veya kovuşturma konusu suçlara iştirakten veya bu suçlar nedeniyle suçluyu kayırmaktan ya da suç delillerini yok etme, gizleme veya değiştirmekten şüpheli, sanık veya hükümlü olanlaryeminsiz olarak dinlenir.
Tanıklıktan ve yeminden sebepsiz çekininirsem ne olur
Yasal bir sebep olmaksızın tanıklıktan veya yeminden çekinen tanık hakkında, bundan doğan giderlere hükmedilmekle beraber, yemininin veya tanıklığının gerçekleştirilmesi için dava hakkında hüküm verilinceye kadar ve her hâlde üç ayı geçmemek üzere disiplin hapsi verilebilir. Bu yüzden şahitliğe gidilmezse ne olur gibi soruyu aklınızdan geçirmeyin aksi halde hapis cezasına çarptırılabilirsiniz.
Tanık mahkemede nasıl davranmalı
Tanık mahkeme de yada savcılıkta şahit olduğu olayla ilgili olarak ne eksik ne fazla gördüğü yada bildiği kadarı ile ifade vermesi gerekmektedir. Hakim’in ya da savcının sorularına sakin, anlaşılır ve doyurucu cevaplar vermeliyiz. Savcının ya da hakim’in sorduğu her soruya cevap vermek zorunda değiliz. Sırf cevap vermek için bilmediğimiz bir konu hakkında beyanda bulunursak soruşturmayı yada kovuşturmayı olumsuz yönde etkilemiş oluruz. Bu nedenle mahkeme de yada savcılıkta tanık sakin ve mantıklı davranmalıdır. Şahitlik yapacağız konuyu hatırlamıyorsanız bu konu ile ilgili daha önceden polis karakolunda ya da savcılıkta ki ifadenizin aynen kabul ediyorum şeklinde beyanda bulunabilirsiniz.
Tanık kaç defa dinlenir
Bir tanığın kaç defa dinlendiği sorusuna net cevap vermek mümkün değildir. Soruşturma veya kovuşturma aşamasında ihtiyaç duyulması halinde sizin tekrar tekrar tanık ifadenize başvurulabilir. Bu duruma hazırlıklı olmak lazım. Bir olay stabil bir şekilde cereyan etmiyor. Soruşturmaya sürekli yeni bilgiler ekleniyor olması haliyle yeni sorulara cevap bulmak anlamına geliyor. Bu nedenle tanık olarak bir çok kez dinlenebiliriz
Mahkemede tanık olmak sicile işler mi?
Bir olaya şahitlik etmek oldukça onurlu bir eylemdir. Bu nedenle hakkaniyet ölçüsü içerisinde doğru ve dürüst olarak şahitlik yaptıysanız bu durum asla sicile işlenmez. Tanıklık yaptığım dosya sabıkama işler mi korkusu gereksizdir. Yürütülen soruşturma veya kovuşturma dosyasında sadece tanık konumunda bulunacaksınız.
Tanık ceza alırmı
Tanık olmak olay hakkında adli kurumlara yardım etmek demektir. Yardımın karşılığı ceza olamaz. Bu yüzden doğru ve dürüst tanıklık yapılmış ise tanıklıktan dolayı ceza almazsanız. Burada önemli olan doğru ve dürüst tanıklık yapmaktır. Yalancı şahitlik hepinizin tahmin edeceği üzere suçtur ve cezası vardır. Bu konuyu özetlemek gerekirse yalancı şahitlik yapmadığınız sürece tanıklıktan dolayı ceza almazsınız.
Tanık olduğu dosyayı nasıl öğrenebilirim
Tanık olduğunuz dosyayı öğrenmenin bir kaç yolu vardır. Bunlardan bir tanesi e devlet üzerinden dosya sorgulama yaparak tanıklık yaptığınız dosyayı bulabilirsiniz. E devlet üzerinde tanık olduğum dosya görünmüyor diyorsanız bulunduğunuz yerde ki adliyeye giderek adınızın geçtiği dosyaları kimlik sorgulaması sonucu öğrenebilirsiniz. Mahkeme tanıklık sorgulama gibi bir sistem yoktur sakın internet üzerinden böyle bir sistem olduğunu düşünerek arama yapmayın.
Polis tanık olabilir mi
Başınıza gelen bir olayla ilgili olarak olaya intikal eden polis ekipleri olaya şahit yazdırmanız aslında komik olabilir. Bir polis ekibi gittiği her olaya şahit olup bu olayda ne gördüyse olay tutanağına aynen geçerek bir nevi olaya tanıklık etmektedir. Polisin olay tutanağı dava için olmazsa olmaz bir delildir. Her polis gittiği her olay ile ilgili tanık gösterilemez. Mahkeme olayın durumuna göre polisleri dinleme zorunluluğu kanaatinde bulunursa polis ekipleri mahkemeye çağrılarak dinlenilebilir. Bu kanaat tamamen hakimlere bağlıdır. Her olayda polis tanık olarak gösterilseydi polislerimiz işini yapmaya fırsat bulamazdı.
Mahkemede şahitlik ücreti nasıl alınır
Tanıklık ücreti verme konusunda hakim beyin kanaati çok önemlidir. Davaya bakan hakime tanıklık yapmadan önce tanık parası talebinde bulunabilirsiniz. Hakim talebinizi kabul ederek dosya masraflarından karşılanmak üzere size tanıklık ücreti verebilir. Tanıklık ücreti ne kadar sorusuna ise çok fazla bir miktar olmadığını üzülerek belirtmek isterim.
Nasıl Tanık Gösterilir
Başınıza gelmiş bir olaya şahitlik yapan bir kişiyi ifadenizde belirterek dosyaya şahit olarak yazdırabilirsiniz. İfadenizde ismi geçen şahısların tanık olarak ifadesi alınacaktır. Sözle ben bunu tanık gösteriyorum olmaz. Yazılı olarak tutanaklara olaya şahit yazdıracağınız kişilerin isimleri belirtilmek zorundadır. Tanık göstermek istediğiniz kişilerin adres kimlik veya iletişim bilgilerini de yazdırmanız tanıklara ulaşmak açısından oldukça faydalı olacaktır. Şahit olarak yazdırdığınız kişileri daha sonradan mahkemede şahitliklerini sildiremezsiniz.
Mahkemede şahitlik yaşı varmı
Mahkemede şahitlik yapmak için belirli bir yaş sınırı yoktur ancak yukarda çocuklar için belli başlı hususlar bulunmakta ve birde akli dengesi bozuk olan birisinin vereceği tanık ifadesi de mahkemeler tarafından esas alınmayacaktır. Bununla ilgili mahkemeye sunulacak bir doktor raporu tanık ifadesinin baz alınmasını engelleyebilir. Bu durumlar dışında aklı başında kendisini sağlıklı olarak ifade edebilen ve kanunlarca tanıklık yapmasında bir sakınca bulunmayan herkes tanık olarak ifade verebilir.
Tanık olduğum dava e devlette görünmüyor
Tanıklık sıfatı kovuşturma yada soruşturma aşamasında bulunmakta olup, soruşturma aşamasında tanıklık yaptığınız dosya gözükmeyebilir yada mahkeme yada savcılık kalemleri tarafından UYAP sistemine tanık olarak girişiniz yapılmamış olabilir. Bu nedenle en doğru ve kalıcı yöntem tanık olarak ifade verdiğiniz adliyeye giderek dosyanızı sorgulatmaktır.
Bugünlük tanıklık hakkında gereken her şeyi anlattık. Tanıklık önemli bir vatandaşlık görevidir. Bu yüzden bu konuda çok hassas davranmanızı tavsiye ederim.