İnsan doğası gereği, kendisine yapılan her türlü haksızlığa karşı savunma ve tepki gösterme eğilimindedir. Hatta bazen haksız olduğumuz durumlarda bile kendimizi haklı çıkarmaya çalışırız. Bu doğal tepki, yasal süreçlerde de kendini gösterir; özellikle haksız yere mağdur edildiğimizi düşündüğümüzde yasal haklarımızı aramak için çabalarız. Bu yazıda, yasal süreçlerde haksızlığa uğradığımızı düşündüğümüzde başvurabileceğimiz bir yol olan temyiz sürecini ele alacağız.
Temyiz Nedir?
Temyiz, istinaf mahkemeleri (Bölge Mahkemesi) tarafından verilen kararların, bir üst mahkemeye taşınarak yeniden incelenmesi sürecidir. Türkiye’de temyiz mahkemelerinin karşılığı Yargıtay’dır.
Temyiz Süreci Nasıl İşler?
Diyelim ki, işlemediğiniz bir suç nedeniyle 20 yıl hapis cezasına çarptırıldınız ve bu ceza istinaf mahkemesi tarafından onaylandı. Ancak siz bu suçu işlemediğinize inanıyorsunuz. Bu durumda, yerel mahkeme ve istinaf mahkemesi kararlarını kabul etmeyerek, davayı Yargıtay’a taşıyabilirsiniz. Yargıtay, davayı yeniden değerlendirir.
Temyiz için Süre Sınırlaması Var mı?
Evet, temyiz başvurusu için süre sınırlaması vardır. Bölge mahkemesinin kararı tarafınıza tebliğ edildiği günden itibaren 15 gün içinde temyiz başvurusunda bulunmanız gerekmektedir.
Temyiz Hakkını Kimler Kullanabilir?
Temyiz hakkı, davaya dahil olan her iki taraf tarafından kullanılabilir. Sanık da, müşteki de (şikayetçi) dava ile ilgili olarak temyiz başvurusu yapabilir. Ayrıca, davaya dahil olmasanız bile bir avukat veya ailenizden biri adınıza temyiz başvurusunda bulunabilir.
Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?
Eğer bir avukatınız varsa, bu işlemi avukatınız yapabilir. Avukatınız yoksa, hakkınızda hüküm veren istinaf mahkemesine temyiz dilekçesi vererek başvurabilirsiniz.
Cezaevindeyken Temyiz Başvurusu Nasıl Yapılır?
Cezaevindeyseniz, temyiz dilekçenizi yazıp cezaevi müdürlüğüne teslim edebilirsiniz. Müdürlük, dilekçenizi ilgili mahkemeye ulaştıracaktır.
Temyiz Yolu Kapalı Olan Durumlar Bölge mahkemesinin bazı kararlarına karşı temyiz yoluna gidilemez. İşte temyiz edilemeyen durumlar:
- Adli para cezaları, miktarı ne olursa olsun, temyiz edilemez.
- 5 yıl veya daha az hapis cezaları için istinaf mahkemesi kararları temyiz edilemez, ancak ceza artırılırsa temyiz hakkı doğar.
- TCK veya diğer kanunlarda belirtilen, üst sınırı 2 yıl hapis cezası gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adli para cezaları temyiz edilemez.
- On yıl veya daha az hapis veya adli para cezası gerektiren suçlardan verilen beraat kararlarına ilişkin istinaf kararları temyiz edilemez.
- Eşya veya kazanç müsaderesine ilişkin kararlar, istinaf başvurusunun reddi durumunda temyiz edilemez.
- Davanın düşmesine, ceza verilmesine yer olmadığına veya güvenlik tedbirine ilişkin kararlar temyiz edilemez.
Bu bilgiler, temyiz sürecini daha iyi anlamanıza yardımcı olmak için düzenlenmiştir.