Tutuklama, kişi özgürlüğünü doğrudan sınırlayan en ağır ceza muhakemesi koruma tedbirlerinden biridir. Bu nedenle tutuklama kararlarına karşı itiraz, hem şüphelinin hem de müdafiinin en önemli hak arama yollarından biridir.
Bu makalede, ceza yargılamasında tutuklama kararına nasıl itiraz edileceğini, dilekçede bulunması gereken unsurları, Yargıtay’ın konuya yaklaşımını ve örnek bir itiraz dilekçesini bulabilirsiniz.
Bu içerik, Gebze Ceza Avukatı ve Gebze Ağır Ceza Avukatı olarak uygulamada karşılaşılan sorunlar ve tecrübeler ışığında hazırlanmıştır.
1. Tutuklama Kararına İtiraz Hakkı ve Süresi
CMK m.268’e göre tutuklama kararına karşı, kararın öğrenilmesinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir.
İtiraz mercii; kararı veren mahkeme ile aynı derecedeki farklı bir ceza mahkemesidir.
Ağır cezalarda ise itiraz mercii yine aynı yerdeki başka bir ağır ceza mahkemesidir.
Unutulmaması gereken nokta:
Tutuklama kararı verildiği anda itiraz hakkı başlar; kararın sanığa tebliği beklenmez.
2. Tutuklama Kararına İtiraz Dilekçesinde Bulunması Gereken Unsurlar
Bir dilekçenin etkili olabilmesi için mutlaka aşağıdaki unsurları içermesi gerekir:
✔ Şüpheli/sanık kimlik bilgileri
✔ Tutuklama kararının hangi mahkeme tarafından verildiği
✔ Tutuklama gerekçesinin hukuka uygunluğuna dair değerlendirme
✔ Delillerin toplanmış olması veya toplanabilir nitelikte bulunması
✔ Kaçma ve delilleri karartma şüphesinin somut olarak bulunmadığı
✔ Adli kontrolün yeterli ve ölçülü olacağına ilişkin açıklamalar
✔ CMK m.100-101 çerçevesinde “kuvvetli suç şüphesinin” somutlaştırılması gerekliliği
3. Yargıtay’ın Tutuklama ve İtiraza İlişkin Emsal Kararları
– Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 2019/3452 E., 2019/6570 K.
“Tutuklama nedenlerinin varsayıma değil, somut olgulara dayanması zorunludur. Şüphelinin sabit adresinin bulunması kaçma şüphesini ortadan kaldıran önemli bir unsurdur.”
– Yargıtay 5. Ceza Dairesi, 2021/1823 E., 2021/4689 K.
“Delillerin büyük ölçüde toplanmış olması hâlinde tutuklama tedbiri ölçülülük ilkesine aykırıdır. Bu durumda adli kontrol yeterlidir.”
– Yargıtay CGK, 2017/12-956 E., 2019/33 K.
“Tutuklama tedbiri, zorunlu olmadıkça uygulanmamalıdır; ölçülülük denetimi her aşamada yapılmalıdır.”
Makalenin ilerleyen bölümünde vereceğim örnek dilekçe bu kararların mantığına uygun oluşturulmuştur.
4. Tutuklama Kararına İtiraz İçin Örnek Dilekçe
Aşağıdaki dilekçe sade, anlaşılır ve uygulanabilir niteliktedir. Uygulamada Gebze Ağır Ceza Avukatı olarak sıklıkla kullanılan tekniklerin tamamı bu dilekçeye yansıtılmıştır.
*TUTUKLAMA KARARINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
İTİRAZ MERCİİ: …………. (Ağır Ceza Mahkemesi)
İTİRAZ EDEN (SANIK): Ad Soyad – T.C.
MÜDAFİİ: Av. Fatih Tüfekçioğlu
TUTUKLAMA KARARINI VEREN MAHKEME: ……… Sulh Ceza Hâkimliği
KARAR TARİHİ / NO: ………….
KONU:
…/…/… tarihli tutuklama kararına karşı itirazlarımızın sunulması ve tutukluluğun kaldırılması / adli kontrole çevrilmesi talebidir.
AÇIKLAMALAR:
-
Müvekkil hakkında verilen tutuklama kararı hukuka aykırıdır. CMK m.100 gereğince aranan kuvvetli suç şüphesi somut delillerle ortaya konulmamıştır.
-
Dosyada toplanması gereken delillerin tamamı toplanmıştır. Delillerin karartılması ihtimali Yargıtay 5. CD 2021/4689 K. gereği somut olayda mevcut değildir.
-
Müvekkil sabit ikametgâha sahip olup, uzun yıllardır aynı adreste yaşamaktadır. Kaçma şüphesi soyuttur.
Yargıtay 16. CD 2019/6570 K. kararında da sabit adresin kaçma şüphesini ortadan kaldırdığı belirtilmiştir. -
Tutuklama tedbiri ölçülü değildir. CMK m.109 uyarınca adli kontrol hükümleri müvekkil açısından yeterli olacaktır.
-
Müvekkilin tutuklu kalması hâlinde ailesi ve iş hayatı olumsuz etkilenmektedir. Bu durum cezanın peşinen infazı niteliğindedir.
HUKUKİ SEBEPLER:
CMK m.100-101-109-268 ve ilgili mevzuat.
SONUÇ VE TALEP:
Açıklanan nedenlerle;
*Müvekkil hakkında verilen tutuklama kararının kaldırılmasını,
*Ölçülülük ilkesi gereğince adli kontrol uygulanmasını,
*Gerek görülürse müvekkilin hâkimliğiniz huzurunda dinlenmesini,
saygıyla talep ederiz.
Av. Fatih Tüfekçioğlu
(İtiraz eden müdafi)
5. İç Bağlantılar
-
Tutuklamanın ağır ceza sürecindeki etkisi için bkz:
* Ağır Ceza Mahkemesinde Savunma Hazırlığı -
Uygulamada tutuksuz yargılamaya giden örnek olaylar için bkz:
* Haksız Tahrik İndirimi – Yargıtay Kararı -
Ceza davalarının süreç yönetimine dair genel değerlendirme için bkz:
* Gebze Ceza Davası Ne Kadar Sürer?
6. Dil ve Usul Açısından Pratik Tavsiyeler
Tutuklama itiraz dilekçesinde:
✔ Somut delil eksikliğini mutlaka vurgulayın.
✔ Kaçma şüphesinin soyutluğunu örneklerle açıklayın.
✔ Yargıtay kararlarını numarasıyla belirtin.
✔ Kişisel ve sosyal durum üzerinden ölçülülük analizine yer verin.
✔ Çok uzun paragraflardan kaçının; ceza yargılamasında netlik önemlidir.
Bu yöntemler özellikle Gebze Ceza Avukatı olarak yürütülen tutuklama itirazlarında başarı oranını ciddi biçimde artırmaktadır.
7. Sonuç
Tutuklama kararına itiraz dilekçesi, doğru hukuk tekniği ve yerinde vurgu gerektiren önemli bir süreçtir.
Şüpheli veya sanığın özgürlüğünü ilgilendirdiğinden, dilekçenin uzman bir Gebze Ceza Avukatı veya Gebze Ağır Ceza Avukatı tarafından hazırlanması her zaman daha sağlıklı olacaktır.
*Google İşletme Hesabım:
https://g.co/kgs/gDRa6kV